Najvažniji uzroci obliteracija arterija su embolije, tromboze i povrede. Embolusi su u 80-90% srčanog porekla. Najčešće su u pitanju srčane mane, infarkt miokarda, primarne miokardiopatije, ugrađene veštačke valvule, srčane i arterijske aneurizme. Embolije se često javljaju kod poremećaja srčanog ritma, naročito kod fibrilacije pretkomora. Tromboze nastaju usled povećanja ateromatoznog plaka i nadovezanog tromba i češće se javljaju kod dehidratacije, hipotenzije, infektivnih bolesti, karcinoma, disproteinemije, diseminovane intravaskularne koagulacije i drugoih patoloških stanja.
Klinička slika
Naglo zapušenje arterije izaziva ishemiju u području koje taj sud snabdeva. Ukoliko se brzo razvije kolateralna cirkulacija, revaskularizacija je moguća. Stanje otežava spazam arterija i nadovezan tromb, koji se razvija proksimalno od obliteracije i zatvara ušće mogućih kolateralnih arterija.
Najvažniji simptom je bol, utrnulost i hipoestezija (smanjen osećaj za dodir). Pojava pareza je loš prognostički znak. Ekstremitet je bled, hladan, cijanotičan (pomodreo), marmoriziran sa kolabiranim venama. Ispod mesta obliteracije puls se ne pipa, a iznad može biti i pojačan. Ishemične mišićne kontrakture, paraliza i subkutane hemoragije i mrlje nastaju između 2. i 7. sata od početka obliteracije.
Dijagnoza
Postavlja se na osnovu kliničke slike, ultrazvuka i angiografije.
Lečenje
Odmah po ataku treba dati analgetike i heparin intravenski da bi se sprečio razvoj nadovezanog tromba. Povoljni rezultati se postižu i streptokinazom, urokinazom i tkivnim plazminogen aktivatorom. Pacijenta treba hitno transportovati u najbližu hiruršku ustanovu gde se može izvršiti dezopstrukcija pomoću Fogarty balon katetera ili klasična hirurška embolektomija sa endarterektomijom i eventualnom rekonstrukcijom.